An Triail: sample answer (2014)

Rinne mé staidéar ar an drama ‘an triail’ le Maireád Ní Ghráda. Aontaím leis an ráiteas go bhfaighimid léiriú suimiúil ar Bhean UÍ Chathasaigh agus an baint atá aici le tragóid Mháire.

Is bean seanfhaiseanta í Bean Uí Chathasaigh. Is Baintreach (widow) í mar fuair a fear chéile bás na blianta ó shin. Thóg siad na páistí í féin gan aon chabhair ó héínne (she raised the children herself without any help from anybody). Mar a deir sí thóg sí ‘go críostúil’ iad. Tá an creideamh tábhachtach do Bhean Uí Cahathasaigh agus leanann sí leis na rialacha a bhaineann leis an Eaglais chaitliceach (she follows the rules of the catholic church). Is duine dian í, go háirithe le Máire. Ní thugann sí cead do Mháire  dul amach mar tá sí buartha faoi  na buachaillí. Oíche amháin tugann sí cead do mháire dul amach mar bhi damhsa ar siúl sa scoil agus bhí sagart agus múinteoirí mar mhairseoirí (supervisors) ann. Ba bheag nár thit sí i laige nuair a dúirt Máire go raibh sí ag iompar clainne. Is cailín soineanta í mháire agus thit sí i ngrá le Pádraig mar bhí bua na cainte aige agus tar éis tamaill bhí sí ag iompar clainne.

Nuair a fhaigheann Máthair Mháire amach go bhfuil sí ag iompar clainne ní mó ná sásta atá sí. Is duine sean-fhaiseanta í Máthair Mháire agus tá tuairmí na gcomharsan níos tábhachtaí di ná aon rud eile. Cuireann Máthair Mháire brú uirthi Pádraig a phósadh. Deir sí go mbeadh sí náireach os comhair an pharóiste muna bhfuil sí pósta. Tá sé soiléir nach bhfuil puinn daonnachta aici mar tugann sí bata agus bóthar go dtí Máire agus ní thugann sí aon chabhair di. Sin é an rud a rinne gach duine fiche bliain ó shin agus is rud scanallach é. Bhí ar na cailíní dul go dtí teach tearmainn (mother and child home) cosúil le Máire agus ní bhfuair siad aon mheas nuair a bhí siad ann. Chuir Máthair Mháire leis an tragóid a bhí ag Máire. (Máire’s mother added to the tragedy that Máire had). Ní raibh Máire in ann brath ar a Máthair (Máire couldn’t rely on her mother) agus bhí saol deacair aici mar thoradh. Chuir sí a lámh ina bás féin ag deireadh an scéil agus is léir go raibh baint ag a máthair leis an tragóid seo mar níor thug a máthair tacaíocht (support) di riamh.

Léiríonn an leabhar seo an saol diúltach (negative life) a bhí ann anseo in Éirinn sna seascaidí. Peaca (sin) a bhí i gceist nuair a bhí tú ag iompar clainne agus chuir gach teaghlach na hiníon a bhí ag iompar clainne i dteach tearmainn. Tharla na rudaí seo mar thoradh don Eaglais chaitliceach (catholic church). Bhí rialacha daingean docht i bhfeidhm ach bhí siad ró-dhian.

Mar fhocail scoir (As a final word) scríobh mé faoin gcarachtar Bean Uí Chathasaigh agus an baint a bhí aici le tragóid Mháire.