nótaí ar an gnáthrud

An Gnáthrud

·         Bhí Jimmy ag ól lena chairde I mBéal Feirste. Bhí Jimmy ag ól pionta agus ag smaoineamh ar cúrsaí sa bhaile.

·         Bheadh a bhean chéile, Sarah, ag iarraidh na páistí a chur a chodladh. Ní bheadh an páiste ba shine, John róshásta léi ach ba ag Sarah a bheadh an bua.

·         Ní raibh dúil mhór aige san ól I ndáiríre. Bhí dúil níos mó aige sa chomhluadar. Ba í Sarah a ghríosaigh é chun dul agus bualadh lena chairde gach seachtain. Níor mhaith léi go mbeadh sé ag rá go mbeadh sé le rá acu gurbh í ba chúis le Jimmy fanacht sa bhaile.

·         Bhí a fhios ag Jimmy go raibh am aige do dheoch eile sula rachadh sé abhaile. Bhí sé I gceist aige dul go dtí an Jasmine Palace le haghaidh curaí dó féin agus chop suey do Sarah ar a bhealach abhaile.

·         Nuair a chuaigh Jimmy chuig an mbéar bhí scata meisceoirí ina suí ar stólta ann. D’aithin sé iad.

·         Níor thuig sé conas nach raibh fonn orthu dul abhaile. Smaoinigh sé ansin go raibh an t-ádh air féin go raibh bean agus clan aige.

·         Bhí Jimmy ag tnúth le hoíche Shathairn nuair a bheadh seans aige féin agus Sarah suí I dteannta a chéile agus féachaint ar scannán agus iad ag ól fíona.

·         Thug Jimmy na deochanna ar ais go dtí an bord ina raibh a  chairde ina suí. Ansin críochnaigh sé a deoch agus chuaigh sé ar aghaidh go dtí an ‘Jasmine Palace’.

·         Bhí scata déagóirí sa bhialann shíneach agus bhí siad ar meisce. Ní raibh mórán airgid acu.

·         Tháinig duine de na déagóirí chuige ag lorg airgid uaidh chun an bia a cheannach.

·         D’fhéach Jimmy go géar ar na déagóirí. Bhí drochchaint gharbh, ghraosta a húsáid acu, rud nár thaitin le Jimmy in aon chor.

·         Bhí Jimmy fós ag smaoineamh faoin mbaile agus os rud é go raibh sé ag machnamh go domhain mar seo, níor chuala sé an carr ag teacht ina threo. Ní fhaca sé an déagóir ag scaoileadh urchair leis, a bhain leath an chloiginn de agus a d’fhág fuar marbh.

Téama:

·         Foréigean: Is I mbéal feirste atá an scéal seo suite I rith thréimhse na dTrioblóidí. Tá a fhios ag maidí na sráide gur maraíodh go leor daoine mánla (gentle), neamhurchóideacha sna Trioblóidí I dtuaisceart na hÉireann agus tá an téama seo le feiceáil go mór anseo.

·         Saol an ghnáth-theaghlach: Feicimid an gnáthshaol atá ag an teaghlach seo, na nósanna a chleachtann siad agus an grá láidir dá chéile.

Na Carachtair:

·         Jimmy:

-          Fear óg ó Bhéal Feirste é Jimmy. Tá sé pósta le Sarah agus tá triúir clainne acu- John atá ceithre bliana d’aois agus an cúpla. Elizabeth agus Margaret, atá sé mhí d’aois. Is léir go bhfuil Jimmy an-sona lena theaghlach agus go bhfuil grá mór aige dá bhean chéile agus dá pháistí.

-          Tá sé ag obair sa tionscal tógála agus tá nós aige bualadh lena chairde ón obair sa teach tábhairne gach tráthnóna Dé hAoine tar éis na hoibre. Baineann sé taitneamh as an gcraic agus as an gcuideachta. Ní ólann sé mórán.

-          Braitheann sé ciontach sa teach táibhairne áfach toisc nach bhfuil sé sa bhaile ag cabhrú le Sarah agus ag caitheamh ama lena pháistí. Léiríonn sé seo an grá mór atá aige dóibh agus a dhílseacht dóibh, fiú amháin agus I gcuideachta a chairde.

-          Is fear ionraic, díograiseach é. Tacaíonn sé lena chara san obair nuair nach bhfuil an saoiste sásta le hobair a charad. Chaith sé beagnach bliain ag obair ar a theach ina chuid ama shaoir chun baile a dhéanamh de.

-          Tá sé buíoch as an saol aoibhinn atá aige anois agus ba mhaith leis an méid sin a rá le Sarah ach faraor géar, ní éiríonn leis.

-          Is léir gur fear teaghlaigh lách, síochánta é Jimmy agus nach bhfuil aon bhaint aige le cursaí polaitíochta. Is íobartach soineanta (innocent victim) é dá chinniúint uafásach (terrible fate) I ndeireadh an scéil.

·         Sarah:

-          Bean dhílis, chiallmhar í Sarah. Tugann sí aire maith dá cuid páistí agus tá grá mór aici dá cuid páistí agus tá grá mór aici dá fear chéile.

-          Is duine bródúil í. Tá sí ró-bhródúil chun ligint do Jimmy teacht abhaile in ionad dul go dtí an teach tábhairne lena chairde. Tá eagla uirthi go gceapfaidh a chairde go bhfuil Jimmy faoi smacht aici.

-          Tá sí féin díograiseach chomh maith. Chaith sí an-chuid ama agus fuinnimh mhaisiú an tí go dtí is go raibh sé cosúil le teach galánta in iris lonrach (glossy magazine).

-          Is cinnte go mbeidh sí croíbhriste ar fad nuair a chloisfidh sí faoi  dhúnmharú Jimmy agus cuimhníonn an léitheoir uirthi ag an deireadh.

Teideal an scéil:

Tá brí mheafarach le sonrú I dteideal an scéil. Cé go dtagraíonn ‘an gnáthrud’ don bhia a ordaíonn Jimmy sa bhialann Shíneach, tá sé soiléir gur meafar atá ann freisin don saol I mBéal Feirste I gcoitinne, sé sin, don fhoréigean, don choimhlint idir caitlicigh agus protastúnaigh agus ar ndóigh do na dúnmharuithe seicteacha (secetarian murders) a bhí ar siúl sa chathair ag an am sin.